Narodowy Dzień Pamięci Polaków Ratujących Żydów
24 marca obchodzony jest Narodowy Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką. Jest to święto upamiętniające osoby które z narażeniem życia swojego oraz bliskich pomagały skazanym na zagładę Żydom. Święto zostało ustawione przez parlament w 2018 roku.
Data tego święta, 24 marca, jest rocznicą zbrodni w Markowej, która stała się symbolem martyrologii Polaków mordowanych przez Niemców za pomoc Żydom. 24 marca 1944 roku niemieccy żandarmi wraz z grupą polskich granatowych policjantów – i na skutek donosu granatowego policjanta – zabili całą rodzinę Ulmów: Wiktorię i Józefa oraz ich sześcioro maleńkich dzieci, a także ośmioro ukrywanych przez nich Żydów z rodzin Didnerów, Grünfeldów i Goldmanów. Choć we wszystkich okupowanych przez III Rzeszę krajach pomoc żydowskim współobywatelom była karana, w Polsce wymiar tej kary był najsurowszy – w odróżnieniu do państw Europy Zachodniej, na ziemiach polskich wszelki przejaw pomocy karano śmiercią.
Polacy stanowią największą na świecie grupę odznaczonych przez Instytut Yad Vashem medalem „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata” (7112 spośród 27712 uhonorowanych). Pomoc nieśli nie tylko zwyczajni ludzie, ale także specjalnie do tego celu powołane organizacje, jak Rada Pomocy Żydom „Żegota” – jedyna europejska i wspierana przez państwo instytucja powołana w celu ratowania Żydów podczas II wojny światowej.
W ramach tegorocznych uroczystości prezydent Andrzej Duda zainauguruje w Markowej działalność Komitetu Obchodów Towarzyszących Beatyfikacji Rodziny Ulmów. Poza tym w muzeum miejscowości zostaną odsłonięte tabliczki upamiętniające osoby ratujące Żydów.
Uroczystości odbywają się również w Warszawie. O godz. 10:00 przy ul. Kawęczyńskiej 53 odsłonięta została ufundowana przez Biuro Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Warszawie tablica upamiętniająca ks. Michała Kubackiego oraz ks. Jana Stanka, którzy pomagali żydowskim mieszkańcom Warszawy podczas II wojny światowej. Przy Skwerze Rodziny Wolskich odbyło się z kolei składanie kwiatów i wiązanek — gest upamiętniający Mieczysława Wolskiego i jego siostrzeńca Janusza, którzy w latach 1942-1944 ukrywali kilkudziesięciu Żydów, m.in. Emanuela Ringelbluma z rodziną. W ceremonii zorganizowanej przez Instytut Pileckiego wzięli udział przedstawiciele Muzeum Getta Warszawskiego.