95 urodziny Mariana Turskiego

„Gdybym miał wybrać spośród tych wszystkich doświadczeń, nauk i wszystkich słów, które je opisują, jedno lub dwa – wybrałbym następujące: empatia, współczucie. Te dwie rzeczy są najważniejsze w życiu”.

To przesłanie Mariana Turskiego, który 26 czerwca obchodzi swoje 95 urodziny. Jest to jednocześnie Dzień Ocalałych z Holokaustu. Z tej okazji Stowarzyszenie Żydowski Instytut Historyczny w Polsce oraz wydawnictwo „Czarne” przygotowało książkę „”XI Nie bądź obojętny”, zbiór najważniejszych przemówień Jubilata wygłoszonych między innymi z okazji rocznicy wyzwolenia Auschwitz, likwidacji łódzkiego getta, otwarcia Muzeum Historii Żydów Polskich czy Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu na forum UNESCO. Obok nich w książce znalazły się osobiste rozważania dotyczące własnych losów, refleksje związane ze sposobem upamiętniania historii Zagłady, przemyślenia dotyczące współczesności i zagrożeń, jakie niesie. W Muzeum POLIN w dniu 25 czerwca 2021 roku odbyło się spotkanie na którym świętowano urodziny Mariana Turskiego połączone z promocją jego książki.

Marian Turski – urodził się w 1926 roku w Druskiennikach jako Mosze Turbowicz. Miał czternaście lat, kiedy trafił do łódzkiego getta, gdzie działał w podziemnej organizacji Lewica Związkowa. Jednym z ostatnich transportów w 1944 roku został wywieziony do obozu Auschwitz-Birkenau. W 1945 roku przeżył dwa marsze śmierci: w styczniu – z Auschwitz do Buchenwaldu, w kwietniu – z Buchenwaldu do Theresienstadt, gdzie 8 maja w stanie bliskim agonii doczekał wyzwolenia przez Armię Czerwoną.

Jest historykiem i dziennikarzem. Od 1958 roku kieruje działem historycznym tygodnika „Polityka”. Napisał, opracował i zredagował kilkanaście książek, między innymi „Lumumba i jego kraj”, „Operacja „Terminal”, „Byli wówczas dziećmi” „Ruch Pokoju. Ludzie, fakty”, „Losy żydowskie. Świadectwo żywych”.

Zasiada we władzach: Stowarzyszenia Żydowski Instytut Historyczny w Polsce, Stowarzyszenia Żydów Kombatantów i Poszkodowanych w II Wojnie Światowej. Przez wiele lat pełnił funkcję wiceprezydenta Międzynarodowego Komitetu Oświęcimskiego, a 11 czerwca został wybrany Prezydentem. Jest członkiem Rady Muzeum Getta Warszawskiego.