Lejb Rotblat (14.10.1918–08.05.1943)

działacz syjonistyczny związany z organizacjami Ha-Noar Ha-Cijoni i Akiba, działacz żydowskiego ruchu oporu w getcie warszawskim, członek Żydowskiej Organizacji Bojowej, bohater powstania w getcie warszawskim

 

Urodził się w zasymilowanej rodzinie żydowskiej w Warszawie. W 1937 r. w zdał maturę w polskim gimnazjum i został wychowawcą w młodzieżowej organizacji syjonistycznej Ha-Noar Ha-Cijoni. Po wybuchu II wojny światowej dołączył do syjonistycznego ruchu Akiba. W getcie warszawskim pracował w pomocy społecznej, prowadząc ośrodek dla uchodźców przy ul. Zamenhofa 32 oraz dodatkowy ośrodek dla porzuconych dzieci. W trakcie tzw. Wielkiej Akcji Rotblat razem z matką schronili w bloku jednego z szopów grupę żydowskich dzieci.

Rotblat wcześnie stracił ojca; całe życie był blisko związany z matką, Marią (Miriam) Rotblat, dyrektorką Domu Dziecka przy ul. Mylnej 18. Mieszkali przy ul. Muranowskiej 44. Ich mieszkanie było zamaskowaną kryjówką bojowców ŻOB. W marcu 1943 r. ukrywał się tam łącznik ŻOBu Arie Wilner oraz Izrael Kanał. Między styczniem a kwietniem 1943 r. Rotblat organizował i produkował broń do powstania. 22 lutego 1943 r. brał udział w egzekucji kolaboranta Alfreda Nossiga.

W przeddzień wybuchu powstania w getcie warszawskim, 18 kwietnia 1943 r. został mianowany dowódcą grupy bojowej złożonej z członków Akiby, która walczyła na terenie tzw. getta centralnego. 8 maja 1943 r. wraz z matką znalazł się w bunkrze przy ul. Miłej 18. Po odkryciu bunkra przez Niemców, Rotblat na prośbę matki zastrzelił ją, po czym sam popełnił samobójstwo. 18 kwietnia 1945 r. został pośmiertnie uhonorowany Krzyżem Walecznych.