Fotorelacja | 78. rocznica odbicia budynku PAST-y

20 sierpnia to dzień, w którym Powstańcy Warszawy zdobyli budynek PAST-y przy ul. Zielnej 39. W sobotę obchodziliśmy obchody 78. rocznicy tego zdarzenia. Muzeum Getta Warszawskiego, którego siedziba znajduje się w tym budynku, reprezentowała zastępczyni dyrektora Joanna Dudelewicz.

fot. Robert Wilczyński

Akronim PAST powstał od pierwszych liter słów w nazwie Polskiej Akcyjnej Spółki Telefonicznej. PAST-a – tak nazywano pierwszy wysokościowiec w Warszawie, zbudowany w latach 1906-08. Była to najwyższa budowla w Polsce do 1934 roku i jeden najbardziej rozpoznawalnych budynków Warszawy.

Podczas Powstania Warszawskiego budynek PAST-y stojący przy ulicy Zielnej 37/39 miał strategiczne znaczenie dla Niemców. Ówczesna wieża Polskiej Akcyjnej Spółki Telefonicznej – największej centrali telefonicznej w tej części Europy – górowała nad okolicą, co pozwalało na wgląd w pozycje powstańcze i możliwość ich ostrzału. W nocy z 19 na 20 sierpnia 1944 r. oddziały powstańców pod dowództwem rotmistrza Henryka Roycewicza „Leliwy” zaatakowały ośmiopiętrowy gmach PAST-y. Powstańcy, by zdobyć budynek, musieli go wcześniej podpalić. Do szturmu użyto strażackiej motopompy – przy jej pomocy do budynku wtłoczono mieszankę paliw. Szalejący w gmachu pożar przesądził o zwycięstwie Polaków. Budynek pozostał w polskich rękach do końca zbrojnego zrywu.

fot. Robert Wilczyński