80. rocznica dekonspiracji bunkra „Krysia”

7 marca mija 80. rocznica zdekonspirowania bunkra „Krysia”, znajdującego na posesji Mieczysława Wolskiego, w którym w latach 1942-1944 ukrywało się kilkudziesięcioro Żydów, między innymi historyk Emanuel Ringelblum. W uroczystościach upamiętniających te wydarzenia wzięli udział przedstawiciele Muzeum Getta Warszawskiego.

Znajdujący się na posesji ogrodnika Mieczysława Wolskiego przy ul. Grójeckiej 81, bunkier „Krysia”, był najprawdopodobniej największą w Warszawie kryjówką wybudowaną w celu pomocy Żydom. Bunkier miał trochę ponad 1,8 m wysokości, a jego powierzchnia liczyła ok. 30 metrów kwadratowych. Pod ścianami stały dwa rzędy piętrowych pryczy, pośrodku długi stół. Niewielką część zagospodarowano jako kuchnię (użytkowaną wyłącznie nocą), odrębną zaś – za parawanem – stanowiła toaleta. Ukrywający się za dnia musieli milczeć i tkwić w bezruchu w zamkniętej przestrzeni, nocą zaś – w miarę możliwości – na krótko opuszczali bunkier, rozmawiali, spożywali posiłki.

W bunkrze ukrywał się m.in. historyk Emanuel Ringelblum – twórca Podziemnego Archiwum Getta Warszawskiego – wraz z żoną Judytą i synem Urim.

O istnieniu bunkra Niemicy dowiedzieli się najprawdopodobniej za sprawą donosu złożonego przez Polaka. 7 marca 1944 roku „Krysię” otoczyły oddziały gestapo i granatowej policji. Wszyscy mieszkańcy zostali wywiezieni na Pawiak. 10 marca więźniów zapędzono na teren ruin getta i rozstrzelani. Rozstrzelano też Mieczysława Wolskiego i jego siostrzeńca Janusza Wysockiego.

Uroczystości upamiętniające 80. rocznicę tych wydarzeń odbyły się 7 marca 2024 roku przy ulicy Grójeckiej 77. Wzięli w nich udział m.in. potomkowie rodziny Wolskich, ambasador Izraela Yakov Livne, naczelny rabin Polski Michael Schudrich oraz przedstawiciele władz samorządowych. Muzeum Getta Warszawskiego reprezentowała dr Halina Postek, kierowniczka Działu Edukacji MGW.