Getto warszawskie. Miejsca i ludzie – spotkanie promujące wydawnictwa MGW

Pierwszą przedstawianą publikacją będzie historia Szpitala Bersohnów i Baumanów opracowana przez dr Hannę Węgrzynek i prof. Konrada Zielińskiego. „Szpital Bersohnów i Baumanów w Warszawie” prezentuje dzieje tego ważnego dla historii Żydów warszawskich i warszawskiego getta miejsca. Położony między ulicami Śliską i Sienną szpital dziecięcy powstał w latach 1876–1878 dzięki dwóm zasłużonym dla Warszawy rodzinom żydowskich przemysłowców i filantropów. W listopadzie 1940 roku budynek znalazł się na terenie tzw. małego getta i działał aż do tzw. Wielkiej Akcji Wysiedleńczej w 1942 r. W Powstaniu Warszawskim służył jako lazaret dla Zgrupowania AK Chrobry II. W szpitalu pracowało wielu znanych lekarzy, wśród nich Henryk Goldszmidt („Janusz Korczak”), zatrudniony w tej placówce w latach 1905-1912. W czasie II wojny światowej ze szpitalem związany był także Marek Edelman, który pracowała tam jako goniec. Po wojnie budynek dalej służył jako szpital, jeszcze do niedawna był czynnym dziecięcym odziałem zakaźnym. W tym zabytkowym obiekcie powstaje siedziba Muzeum Getta Warszawskiego.

Głównym nurtem publikacji wydawanych przez Muzeum Getta Warszawskiego są wspomnienia Ocalałych z Zagłady. „Wacław Kornblum. Wspomnienia. Moja wersja” otwiera cykl osobistych retrospekcji. Bohater (ur. 1926) wychował się w Warszawie lat 30. XX wieku. Mieszkał wówczas przy ul. Śliskiej 42, nieopodal szpitala Bersohnów i Baumanów. Uczęszczał do przedszkola działającego pod patronatem Bundu, potem do bundowskiej szkoły przy ul. Krochmalnej 36. Tuż przed wybuchem wojny cała rodzina przeprowadziła się na Niską 35. Izaak Kornblum miał wówczas trzynaście lat. Jego wspomnienia to emocjonalna opowieść o różnorodności życia Żydów przedwojennej Warszawy, stosunkach polsko-żydowskich podczas okupacji, opowieść o ukrywaniu się i przetrwaniu, wreszcie o powojennej historii Ocalałych. Dziś Wacław Kornblum jest członkiem Rady Muzeum Getta Warszawskiego.

Wspomnienia Ryszarda Walewskiego pt. „Jurek” poświęcone są jego najlepszemu przyjacielowi, Jurkowi Płońskiemu, i innym powstańcom z getta. To subiektywna opowieść o niemieckiej okupacji, powstaniu w getcie, trudach ukrywania się po tzw. aryjskiej stronie, codziennej walce o przetrwanie, a także o powojennych losach „Jurka” – Dawida. To także opowieść na dwa głosy, w której relacja Płońskiego przeplatana jest wspomnieniami uczestnika dwóch powstań – w getcie warszawskim oraz powstania warszawskiego – Ryszarda Walewskiego. Pierwsze wydanie tej książki ukazało się w 1976 roku w języku hebrajskim.

Najnowszą publikacją muzeum jest „Żydowskie dziecko Warszawy” autorstwa Bronisława Erlicha. Odyseja autora wiedzie od zaułków przedwojennych Nalewek, ze zniszczonej, okupowanej Warszawy, poprzez Kresy Wschodnie, Niemcy, powojenną Polskę i Izrael, by ostatecznie zakończyć się w Szwajcarii. Ta niezwykła historia przeżycia dzięki sile woli, własnej zaradności, a także pomocy niesionej przez napotkanych ludzi, napisana przez przedwojennego warszawiaka i polskiego patriotę.

Spotkanie odbędzie się w piątek 27 sierpnia o godzinie 18.00 w Sali „Ziemia Obiecana” w Filmotece Narodowej – Instytucie Audiowizualnym, ul. Wałbrzyska 3/5. Wstęp wolny.