Raport Stroopa
Czym jest Raport Stroopa, co zawiera i w jakich okolicznościach powstał? Odpowiedzi znajdziecie w poniższym filmie relacjonującym transport dokumentu z Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej na wystawę Pamięć 1943.
Raport Stroopa jest urzędowym sprawozdaniem z ostatecznej akcji likwidacyjnej getta warszawskiego oraz tłumienia powstania w getcie warszawskim wiosną 1943 roku. Został sporządzony dla Heinricha Himmlera przez SS-Gruppenführera Jürgena Stroopa, nazywanego katem warszawskiego getta. Raport zawiera tekst, statystyki oraz 52 czarno-białe fotografie dokumentujące powstanie w getcie z punktu widzenia niemieckich oprawców. To właśnie one – wykonane przez nazistowskich katów zdjęcia – przez lata kształtowały pamięć wizualną o powstaniu w getcie.
Na wystawie Pamięć 1943 tej historii zapisanej przez oprawców przeciwstawiamy relacje Ocalałych i pamięć o tych, którzy nie przeżyli. Raport Stroopa konfrontowany jest z przedmiotami codziennego użytku, które wydobyto latem 2022 roku podczas prac archeologicznych w pobliżu tzw. kopca Anielewicza. Te artefakty – potłuczone talerze, guziki, części sprzętów czy urządzeń domowych – często są jedynymi nośnikami pamięci o więźniach getta, których imiona pozostają nieznane. Pordzewiałe, potłuczone, częściowo popalone i zniszczone wilgocią, po kilkudziesięciu latach spoczywania w ziemi, okazują zarówno swoją kruchość, jak i moc, stając się świadectwem tych, którzy w tym miejscu ukrywali się, walczyli i ginęli.
Wystawa „Pamięć 1943” została zorganizowana przez Muzeum Getta Warszawskiego we współpracy z Narodowym Centrum Kultury. Jest otwarta do 7 maja 2023 roku.