Miła 18 – wykopaliska archeologiczne

Wykopaliska archeologiczne na terenie byłego getta warszawskiego i tzw. Kopca Anielewicza

W czerwcu 2022 roku, u zbiegu ulic Miłej i Dubois, Muzeum Getta Warszawskiego rozpoczęło badania archeologiczne. Odsłonięte zostały piwnice XIX-wiecznych kamienic, które w czasie powstania w getcie były najprawdopodobniej częścią schronu, znanego szerzej jako Bunkier Anielewicza. Na wykopaliskach znaleziono ok. trzy tysiące artefaktów, w tym przedmioty codziennego użytku oraz przedmioty kultowe (np. tefilin, świeczniki szabatowe).

Bunkier Anielewicza przy Miłej 18 to nieistniejący już dziś schron, który znajdował się na rogu ulic Miłej i Dubois w Warszawie. Po ciężkich walkach podczas powstania w getcie warszawskim ukrywali się w nim bojowcy Żydowskiej Organizacji Bojowej (ŻOB). 8 maja 1943 roku zostali osaczeni przez Niemców. Postawieni w sytuacji bez wyjścia i pozbawieni amunicji, nie chcąc oddać się w ręce wroga, kilkudziesięciu z nich popełniło samobójstwo – razem ze swoim dowódcą, Mordechajem Anielewiczem. Po wojnie z inicjatywy Centralnego Komitetu Żydów Polskich w miejscu bunkra usypano kopiec z gruzów okolicznych domów oraz postawiono na jego szczycie pamiątkowy kamień.

7 czerwca 2022 ruszyła kolejna tura badań archeologicznych i wykopalisk prowadzonych na terenie byłego getta przez Muzeum Getta Warszawskiego razem z zespołem naukowców z Christopher Newport University i Akademii im. Aleksandra Gieysztora w Pułtusku – filii AFiB Vistula. Tym razem lokalizacją prac był kwartał ulic Miłej–Dubois–Niskiej–Karmelickiej na warszawskim Muranowie, w bezpośrednim sąsiedztwie tzw. Kopca Anielewicza.

Badania na Miłej mogą w przyszłości stanowić ważny element nauczania o historii getta i mieć wpływ na zmianę naszej dotychczasowej wiedzy o historii powstania w getcie.