Pomniki Bohaterów Getta Warszawskiego na wniosek Muzeum Getta Warszawskiego będą wpisane do rejestru zabytków
Przygotowując „Przewodnik po dawnym getcie warszawskim” robiliśmy listę ostańców, zabytków na terenie getta warszawskiego. I ze zdziwieniem odkryliśmy, że ani pomnik z 1946 roku, ani pomnik Bohaterów Getta z 1948 r. nie są wpisane do rejestru zabytków.
Wczoraj, 11 stycznia 2024 roku, dyrektor Muzeum Getta Warszawskiego Albert Stankowski złożył wniosek do Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków o wpisanie dwóch pomników Bohaterów Getta do rejestru zabytków: przypominającego właz do kanału pomnika z 1946 roku zaprojektowanego przez inż. Leona Marka Suzina oraz monumentalnego pomnika 1948 roku zaprojektowanego przez Natana Rapaporta.
Oba pomniki są niezwykle ważne dla pamięci o powstaniu w getcie warszawskim oraz dla pamięci o Holokauście w ogóle. Rapaport tak pisał o swoim projekcie:”Wyznaczyłem sobie podwójny cel. W godny sposób przedstawić żydowskie męczeństwo pod okupacją nazistowską, a szczególnie żydowskie bohaterstwo Bohaterów Getta i partyzantów, podkreślając przy tym jego głęboki sens historyczny oraz jego związek z żydowskim męczeństwem i z żydowskim bohaterstwem w przeszłości. […]. Oto dlaczego przy formowaniu postaci na pomniku unikałem tego co epizodyczne, co przemijające, co tymczasowe, a starałem się podkreślić to, co uniwersalne, co trwałe, co wiecznie-żydowskie. Oto dlaczego postaci bojowników z pomnika przedstawiają i bojowników getta, i żydowskich bohaterów z przeszłości, i tych, którzy jeszcze nadejdą” (tłum. z jidysz Anna Szyba).
Wniosek został złożony w obecności Ewy Prończuk, przedstawicielki Towarzystwa Społeczno-Kulturowego Żydów będącego sukcesorem Centralnego Komitetu Żydów Polskich, który zainicjował budowę obu pomników.Liczymy, że pomniki Bohaterów Getta znajdą się w rejestrze zabytków już na najbliższą rocznicę powstania w getcie warszawskim w kwietniu 2024 roku.