Odsłonięcie pomnika „Macewa pamięci” w Sochaczewie

Uroczystość odsłonięcia pomnika „Macewa Pamięci” odbędzie się 8 kwietnia (wtorek) o godzinie 12:00 przy placu Tadeusza Kościuszki 12.

Ludność żydowska zamieszkiwała Sochaczew od schyłku średniowiecza. Istnienie niewielkiej gminy potwierdzają świadectwa z początku XVI w. Co ważne, w Sochaczewie, przy dzisiejszej ul. Sierpniowej, na wschodnim brzegu Bzury, znajduje się jeden z najstarszych cmentarzy żydowskich w Polsce, datowany na okres wcześniejszy niż założony około 1535 r. krakowski cmentarz Remu.

U schyłku XVIII w., na 1152 mieszkańców Sochaczewa, ponad 990 stanowili Żydzi. Prowadzili tam warsztaty, sklepy i działalność usługową np. krawiecką lub szewską. Z kolei w połowie XIX w. w Sochaczewie mieszkało 3913 osób, z czego 80% było Żydami. W tym okresie rozwijał się tam ruch chasydzki.

Świat Żydów sochaczewskich bezpowrotnie zmieniła druga wojna światowa. Jedna z ocalałych osób wspominała: „Niemcy po wejściu do Polski również w Sochaczewie od początku zaczęli szykanować ludność żydowską. Okupant od chwili zajęcia miasta prześladował Żydów, pędząc ich codziennie pod strażą do ciężkich prac fizycznych i znęcając się nad nimi. To samo spotykało mnie i moich bliskich”.

W utworzonym sochaczewskim getcie panowało przeludnienie i wiele rodzin musiało się gnieździć w piwnicach, na strychach czy w zabudowaniach gospodarczych. 31 stycznia 1941 r. niemieckie władze poinformowały, że wkrótce getto zostanie zlikwidowane, a Żydzi wywiezieni do Warszawy. Ich los był taki sam jak los innych uchodźców zamkniętych w tym getcie. Ci którzy przetrwali głód i choroby, latem 1942 r. zostali deportowani do obozu zagłady w Treblince. Kilku ocalałych wróciło do Sochaczewa po wojnie.