Nie żyje Marian Marzyński

Marian Marzyński (1937–2023) urodził się w rodzinie polskich Żydów w Warszawie jako Marian Kuszner. Po rozpoczęciu okupacji niemieckiej cała rodzina zmuszona została do zamieszkania w getcie warszawskim. W 1942 roku matka uciekła z Marianem na stronę aryjską. Do końca wojny chłopiec przebywał w sierocińcu u księży pod Warszawą; po wojnie spotkał się z matką, której na początku nie poznał. Dopiero po kilku latach dowiedział się o okolicznościach śmierci ojca, który zginął podczas jednej z obław w lesie, gdzie ukrywał się po ucieczce z transportu do obozu zagłady.

W latach 50. Marzyński podjął pracę w Polskim Radiu, później zaczął pracować jako reporter telewizyjny i autor popularnych programów, takich jak „Turniej miast”. Pierwszy dokument filmowy – „Powrót statku” – nakręcił w 1968 roku.

Po wydarzeniach Marca ’68 wyemigrował do Danii, w latach 70. zaś przeniósł się do Stanów Zjednoczonych, gdzie wykładał na renomowanej Rhode Island School of Design.

Tematyka Holokaustu była kluczowa dla twórczości Marzyńskiego dokumentalisty. Poruszał ją m.in. w takich dokumentach, jak „Powrót do Polski” (1981), „Sztetl” (1996) czy „Nigdy nie zapomnij kłamać” (2013). W tym ostatnim opowiada historię osób, które przeżyły Zagładę jako dzieci – wracając pamięcią również do swojej własnej historii.