Dotacja: 80. Rocznica Powstania w Getcie Warszawskim
1. Gra miejska na smartfony
W związku z przypadającą w roku 2023 80. rocznicą Powstania w Getcie Warszawskim Muzeum Getta Warszawskiego zleciło wykonanie aplikacji na smartfony, umożliwiającej stworzenie gry terenowej poświęconej powstaniu. Aplikacja miała mieć charakter otwarty z możliwością dołączania do niej kolejnych elementów. Grupą docelową były uczennice i uczniowie, nauczycielki i nauczyciele oraz mieszkańcy Warszawy zainteresowani jej historią i odwiedzający miasto turyści. Podstawowym celem gry było przekazanie w nowoczesny sposób treści historycznych (przede wszystkim poprzez materiały wideo i foto) i wzbogacenie formuły wycieczek i lekcji historii na temat warszawskiego getta. W grze uwzględniono najnowsze materiały historyczne, między innymi artefakty uzyskane podczas prowadzonych przez MGW wykopalisk przy ulicy Miłej.
2. Strona www wydarzenia
W ramach realizacji projektu została zaprojektowana i zbudowana strona internetowa warsaw1943.pl, która ma na celu upamiętnienie 80. rocznicy Powstania w Getcie Warszawskim oraz promocję wydarzeń poświęconych obchodom organizowanym przez Muzeum Getta Warszawskiego, partnerów i współorganizatorów: koncertów, wystaw, publikacji, komiksu, aplikacji i gry. Strona została przygotowana w dwóch wersjach językowych. Centralną częścią strony jest kalendarium wydarzeń.
3. Program edukacyjny
Lekcje muzealne w kwietniu zostały zrealizowane przez etatowy zespół i wolontariuszy. W grudniu zrealizowanych zostało 20 lekcji poświęconych historii powstania w getcie warszawskim w szkołach ponad podstawowych na Dolnym Śląsku
4. Podręcznik dla szkół ponadpodstawowych
W pierwszym półroczu MGW otrzymało ostateczną wersję książki. Autorzy Robert Szuchta i Piotr Trojański uwzględnili szereg komentarzy i uwag skierowanych do maszynopisu. W czerwcu książka została skierowana do redakcji językowej, po niej trafi do recenzji. W tym czasie trwały negocjacje z różnymi wydawnictwami, które potencjalnie mogłyby zająć się publikacją książki. Prowadzono rozmowy z Wydawnictwem WSiP, Wydawnictwem Książka i Wiedza oraz Wydawnictwem Universitas. Pozyskane zostały prawa autorskie do fotografii i tekstów źródłowych zawartych w książce oraz odnośniki do materiałów z zasobów MGW oraz recenzje naukowe. We wrześniu dokończony został proces pozyskiwania praw do ikonografii. Następnie przystąpiono do wprowadzenia uwag recenzentów, dalszej redakcji językowej tekstu, zaś Autorzy uzupełnili tekst o treści dydaktyczne. Przygotowany został skład książki, a także kolejne korekty językowe. Po tych działaniach publikacja została zaakceptowana i skierowana do druku w wydawnictwie Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych UNIVERSITAS
5. Spotkania webinarowe i podkasty
Cykl spotkań webinarowych online oraz podcastów z międzynarodowymi ekspertami, pisarzami, publicystami na tematy związane z gettem warszawskim, do końca roku odbyły się następujące spotkania: Judy Batalion, „Kobiecy ruch oporu w gettach”, 18.01.2023; Noam Leibman, „Przed moimi oczyma umiera Izrael. Historia osobista Tosi Altman”, 15.02.2023; Yossi Suede, „Możliwa identyfikacja dowódcy ŻZW Pawła Frenkla”, 15.03.2023; Tamara Włodarczyk, „Pamięć żydowska, pamięć polska, pamięć wspólna?”, 26.04.2023; Stephan Lehnstaedt, „Niemcy a opór żydowski. Opowieść o skomplikowanej percepcji, 1940-2020″, 17.05.2023; Dariusz Libionka, „Polska konspiracja wobec konspiracji żydowskiej i powstania w getcie warszawskim”, 28.06.2023; Katarzyna Person „Opór cywilny w getcie warszawskim w świetle Archiwum Ringelbluma, 21.09.2023; Natalia Romik, „Kryjówki. Architektura Przetrwania”, 25.10.2023; Piotr Słodkowski „Od świadectw do upamiętnień. Sztuka wobec powstania w getcie warszawskim 1943 – 1956”, 22.11.2023; Zuzanna Hertzberg „Żydowskie bojowniczki. Herstorie oporu – przesłanie i strategie na dziś”, 19.12.2023.
6. Warsztaty dla młodzieży – wystawa Miła 18
Warsztaty z młodzieżą szkolna z miast, w których miały miejsce powstania w gettach: Warszawy, Będzina/Sosnowca, Częstochowy i dodatkowo – Łodzi. Warsztaty składały się z krótkiego wykładu opowiadającego o historii getta warszawskiego, oprowadzania po jego terenie i pracy z przedmiotami odnalezionymi podczas wykopalisk prowadzonych przez MGW przy ulicy Miłej 18. We wrześniu otwarto pierwszą z wystaw w Muzeum Włókiennictwa w Łodzi oraz zorganizowano wydarzenie w Częstochowie. Nawiązano kontakty ze szkołą i instytucją z Białegostoku oraz ze studentami architektury z Warszawy. W październiku odbyła się wernisaż wystawy w Sosnowcu, a w grudniu – w Białymstoku. W grudniu miało miejsce otwarcie wystawy prac studentów na Politechnice Warszawskiej. Wystawom towarzyszyły warsztaty.
7. Publikacja multimedialna „Żydowska pamięć o powstaniu w getcie warszawskim”
Publikacja multimedialna „Żydowska pamięć o powstaniu w getcie warszawskim”, autorstwa Tamary Włodarczyk i Ignacego Einhorna, jest unikatowym wydawnictwem, które w dużej mierze poświęcone jest różnym formom obchodów kolejnych rocznic wybuchu powstania w getcie warszawskim, zainicjowanych i celebrowanych przez organizacje żydowskie – począwszy od oficjalnych uroczystości pod pomnikiem Bohaterów Getta w Warszawie i innych miastach Polski, poprzez obchody organizowane przez instytucje żydowskie (partie polityczne, szkoły, domy kultury, teatry) we wszystkich skupiskach żydowskich na terenie Polski, a skończywszy na okolicznościowych wydawnictwach i działalności artystycznej, w okresie po 1945 roku. Publikacja podkreśla także znaczenie pamięci o powstaniu w getcie warszawskim dla kształtowania się tożsamości narodowej całego powojennego pokolenia polskich Żydów. Cały nakład został wydany do 11 kwietnia i przekazany MGW.
8. Komiks o powstaniu w getcie warszawskim
Komiks pt. Getto płonie, autorstwa (scenariusz i rysunki) Tomasza Bereźnickiego opowiada historię trzech młodych żydowskich kobiet – Danieli, Ruty i Szoszany, łączniczek żydowskich organizacji bojowych w getcie, na tle historii getta i wydarzeń powstania w getcie w 1943 r. Publikacja ukazała się 17. kwietnia 2023 r. (wysokość nakładu: 2000 szt. (1000 szt. w języku polskim i 1000 szt. w języku angielskim (z czego 500 szt. nabyło MSZ), okładka miękka. 52 ss.) i stała ważnym elementem programu podarunkowego dla gości i uczestników uroczystości 80. Rocznicy powstania w getcie, w dniach 18-19 kwietnia – w tym prezydentów trzech państw: Polski, Izraela i Niemiec.Zrealizowano również pierwsze etapy promocji komiksu: wystawę plenerową na pl. Grzybowskim pt. Getto płonie (w oparciu o plansze komiksu), otwartą 18. kwietnia (i dostępną do kwietnia 2024 r.); spotkania autorskie z Tomaszem Bereźnickim: 1) z moderacją ekspercką Michała Chudolińskiego w klubie „Babel” w Warszawie w maju b.r., 2) w Klubie Wrzenie Świata 3. września; nadto oprowadzania kuratorskie 26. i 27. sierpnia 2023 r. Dwa ostatnie wydarzenia w ramach festiwalu „Warszawa Singera”.
9. Przedstawienie teatralne i warsztaty dla młodzieży
24 kwietnia w Teatrze Lalka w Warszawie odbyła się premiera spektaklu „Lekcja umierania doktora Korczaka” na podstawie sztuki „Poczta” Rabindranatha Tagore’a. w getcie warszawskim; Spektakl został zrealizowany w ramach warsztatów teatralnych Teatru Junior (działającego przy Teatrze Muzycznym w Gdyni). Uczestnicy warsztatów mimo młodego wieku – mieli bardzo duże doświadczenie artystyczne i obycie ze sceną. Wielu z nich regularnie występowało w repertuarowych spektaklach Teatru Muzycznego. Autorem adaptacji i jednocześnie reżyserem był trójmiejski artysta Jakub Kornacki.
10. Słuchowisko radiowe
Muzeum Getta Warszawskiego i Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Żydów w Polsce przygotowało na premierowe słuchowisko wg sztuki Jerzego Jurandota „Miłość szuka mieszkania”. Premiera odbyła się w sobotę 1 kwietnia 2023 w Programie Pierwszym Polskiego Radia.
11. Spotkanie w Parlamencie Europejskim
Realizacja wyjazdu przedstawicieli Muzeum, TSKŻ i Żydowskiego Instytutu Historycznego do Parlamentu Europejskiego w marcu 2023 r; Przygotowanie tekstu rezolucji do przyjęcia przez Parlament Europejski; Organizacja kolacji z udziałem polityków Parlamentu Europejskiego oraz przedstawicieli społeczności żydowskiej z Europy. Dodatkowo wystawa MGW Miasto żywych/Miasto umarłych zawisła w Parlamencie Europejskim w Brukseli. Wernisaż wystawy towarzyszył konferencji „Chociażby zginąć, będziemy walczyć… a nasze czyny będą żyły wiecznie”. Dziedzictwo Bohaterów Getta zorganizowanej w związku z 80. rocznicą Powstania w Getcie Warszawskim.
12. Chór młodzieżowy polsko-izraelski
Międzynarodowy projekt kulturalny, w ramach którego został utworzony chór młodzieżowy polsko – izraelski, w skład którego weszła młodzież z izraelskiej Hajfy oraz z Łodzi. Występy odbyły się zarówno w Izraelu w marcu tego roku, jak i w Polsce w kwietniu. Chór wystąpił między innymi podczas uroczystych obchodów 80. rocznicy Powstania w Getcie Warszawskim z udziałem prezydentów trzech państw: Polski, Izraela i Niemiec. W ramach projektu odbyły się wspólne próby, występy, powstał również reportaż, który zostanie udostępniony na kanałach internetowych Muzeum Getta Warszawskiego.
13. Wystawa w Galerii Kordegarda
Wystawa „Pamięć 1943” w Kordegardzie prezentowała najcenniejsze dzieła z przyszłej wystawy stałej Muzeum związane z życiem i powstaniem w Getcie: archeologiczne znaleziska z wykopalisk w okolicach Bunkra Anielewicza oraz Raport Stroopa – pokazane w kontekście zdjęć budynku Szpitala Bersohnów i Baumanów i nagranego świadectwa Zofii Majewskiej, mieszkającej tu przed wojną i w czasie getta. wraz z mobilna wystawą – scenografią plakatów Kuby Mazurkiewicza „Getto Warszawskie” przed budynkiem Kordegardy, kuratorzy dr Jacek Konik i Hanna Wróblewska (31 marca – 7 maja 2023) Komplementarny pokaz „Pamięć 1943” miał miejsce w przestrzeni Senatu. Wystawie towarzyszyły oprowadzania i prezentacji m.in. wykopalisk na Miłej, raportu Stroopa i Seferu Falenic.
14. Promocja projektu
Przedmiotem działań w ramach punktu Promocja 80. rocznicy było zamówienie świadczenia usług w zakresie opracowania koncepcji kampanii opierającej się na przygotowaniu pomysłu, idei i produkcji kampanii reklamowej mającej na celu promocję 80. rocznicy powstania w getcie warszawskim. W ramach projektu została zaplanowana również promocja wydarzeń na Social Mediach i stronie MGW.
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach dotacji „80. Rocznica Powstania w Getcie Warszawskim