80. rocznica Zagłady Żydów lelowskich
21 września 2022 roku przypada 80. rocznica Zagłady Żydów z Lelowa. Aby uczcić pamięć żydowskich mieszkańców wsi, przedstawiciele władz samorządowych Gminy Lelów, Lelowskiego Towarzystwa Historyczno-Kulturalnego im. W. Zwierkowskiego oraz Gminnego Ośrodka Kultury w Lelowie zapalą znicze i złożą kwiaty przy tablicy upamiętniającej żydowską społeczność miejscowości. Ceremonia zacznie się o godz. 10.00.
Lelów to obecnie niewielka wieś w województwie śląskim, w powiecie częstochowskim; niegdyś był to jednak ważny ośrodek miejski. Żydzi zaczęli osiedlać się na tych terenach już w XVI wieku; w XVII wieku w miasteczku powstał cmentarz żydowski, zaś w 2. połowie XVIII wieku naprzeciwko cmentarza wybudowano synagogę.
Liczba ludności żydowskiej w Lelowie ciągle rosła — w dwudziestoleciu międzywojennym Żydzi stanowili ponad 50% mieszkańców miejscowości. Wybuch drugiej wojny światowej stał się tragedią również dla lelowskich Żydów: już we wrześniu 1939 roku Niemcy zajęli miasto, zniszczyli cmentarz i zburzyli synagogę. 21 września 1942 roku niemal wszystkich Żydów z Lelowa przetransportowano do obozu zagłady w Treblince, a następnie zamordowano. Według badań, z 700 lelowskich Żydów Zagładę przeżyło zaledwie kilkunastu.
Obecnie Lelów jednym z polskich centrów pielgrzymek chasydzkich: najwięcej osób przyjeżdża tu w rocznicę śmierci cadyka Dawida Biedermanna (1746–1814), na przełomie stycznia i lutego. W miejscowości ciągle trwają badania etnograficzne i antropologiczne, corocznie odbywa się również festiwal „Święto Ciulimu i Czulentu – Lelowskie Spotkania Kultur”, mający na celu przypomnienie o wspólnym dziedzictwie lelowskich Polaków i Żydów.