77. rocznica Powstania w Getcie Warszawskim

Przedstawiamy program tegorocznych, wirtualnych obchodów, by wspólnie pielęgnować pamięć o bohaterach warszawskiego getta.

Filmy historyczne o warszawskim getcie – cykl TSKŻ od 14 do 19 kwietnia na http://tskz.pl/ i @TSKZwP

TSKŻ przygotowało cykl krótkich filmów poświęconych historii getta warszawskiego oraz różnym aspektom życia w dzielnicy zamkniętej. Ich autorką jest dziennikarka, przewodniczka po Warszawie oraz popularyzatorka dziejów miasta, Hanna Dzielińska. Filmy opowiadają o granicach i topografii dzielnicy zamkniętej, życiu codziennym w getcie oraz pomocy Żydom, życiu kulturalnym i artystycznym w getcie, działalności Oneg Szabat, powstaniu w getcie warszawskim. Ostatni z serii filmów to opowieść, a także wirtualny spacer szlakiem pamięci bohaterów warszawskiego getta.

„Co trzeci spośród nas” – wystawa Muzeum Getta Warszawskiego od 17 kwietnia na http://1943.pl i @1943pl

Kurator wystawy: Rafał KosewskiWspółpraca: David Berman, Magdalena Piecyk,Adam Wolniewicz, Magdalena ZielińskaOpracowanie graficzne: Paweł PodkowińskiTekst: Paweł WieczorekTłumaczenie: Dominika GajewskaW ramach uroczystości związanych z 77. rocznicą wybuchu Powstania w Getcie Warszawskim i przypadającą w listopadzie 80. rocznicą zamknięcia jego granic, została przygotowana wystawa ukazująca historię getta. Do września 1939 r. ludność żydowska w liczbie ok. 370 tys. stanowiła jedną trzecią mieszkańców stolicy. W jednym mieście współistniały ze sobą dwa światy – polski i żydowski, różniące się wyznaniem, ubiorem, językiem i obyczajowością. Żydzi mieszkali na terenie całego miasta, ale najliczniej w rejonie ulic Gęsiej, Świętojerskiej i Nalewek. Dla niemieckiego okupanta stanowiło to uzasadnienie utworzenia właśnie na tym terenie dzielnicy zamkniętej – największego getta w okupowanej Europie. Wystawa ma na celu przekazanie najważniejszych informacji na temat historii getta, w sposób przystępny i dla szerokiego grona odbiorców. Zawarte na planszach treści można potraktować jako wprowadzenie do spacerów śladem pamiątek po nieistniejącej już Warszawie lub zachętę do sięgnięcia po opracowania historyczne i świadectwa. Oprócz przybliżenia podstawowych wydarzeń, takich jak tzw. Wielka Akcja i powstanie w 1943 r., wystawa opowiada o codziennych zmaganiach za murami getta. Inauguracja ekspozycji miała się odbyć 16 kwietnia na Pl. Grzybowskim, jednak termin jej otwarcia w plenerze, ze względu na sytuację epidemiczną, zostaje przesunięty. 17 kwietnia zapraszamy na wirtualny wernisaż na www.1943.pl. Mamy nadzieję, że spotkanie autorskie odbędzie się na przełomie czerwca i lipca, gdy będziemy mogli się spotkać na Pl. Grzybowskim.

„Kobiety w powstańczej narracji”, felieton historyczny dra Pawła Wieczorka, 17 kwietnia 2020 na http://1943.pl i @1943pl

Pola Elster służyła w szeregach ŻOB. Cywia Lubetkin była współtwórczynią ruchu oporu w warszawskim getcie. Luba Gawisar uciekła gestapowcom i granatowemu policjantowi. Przy wsparciu Aleksandra Kamińskiego znalazła nowe schronienie. Jej miejsce pobytu było zarazem punktem kontaktowym dla ŻOB. One, a także Małka, Rachela, Bluma, Regina, Masza poszły do walki o godną śmierć w powstaniu 1943 roku. Zapraszamy do lektury najnowszego felietonu historycznego autorstwa dra Pawła Wieczorka – stałego publicysty Muzeum Getta Warszawskiego.

Główne uroczystości przed Pomnikiem Bohaterów Getta, 19 kwietnia 2020, godz. 12.00 na http://1943.pl, @1943pl, http://tskz.pl/ i @TSKZwP

Po raz pierwszy w historii obchodów rocznicy powstania w getcie warszawskim nie spotykamy się tłumnie przed Pomnikiem Bohaterów Getta. Aby oddać atmosferę tego wydarzenia, przypomnimy jego ubiegłoroczną rejestrację. Zapraszamy na stronę internetową i profil społecznościowy. Spotykamy się o godz. 12 w świecie wirtualnym.

„Gdy powstawało warszawskie getto” – słuchowisko, 19 kwietnia 2020, na http://1943.pl i @1943plReżyseria: Paweł PassiniScenariusz: Ewa Małkowska-BieniekProdukcja: Muzeum Getta Warszawskiego Współpraca: Stowarzyszenie Artystów „Bliski Wschód”

W ramach działań #MuzeumGettaWarszawskiegoOnline zapraszamy do wysłuchania fabularyzowanej audycji, zrealizowanej przez dział edukacji MGW. Przybliża ona sytuację, w której znalazła się 1/3 mieszkańców przedwojennej Warszawy podczas II wojny światowej. W listopadzie 1940 r. za mur wyznaczający granice getta zostało przesiedlonych ok. czterystu tysięcy polskich Żydów. W lipcu 1942 r. rozpoczęła się tzw. Wielka Akcja, czyli deportacja ludności do obozu zagłady w Treblince. Rankiem 19 kwietnia 1943 r., kiedy Niemcy przystąpili do ostatecznej likwidacji getta i kolejnej fali wywózek, zostali ostrzelani przez grupy żydowskiej konspiracji zbrojnej – Żydowskiej Organizacji Bojowej (ŻOB) i Żydowskiego Związku Wojskowego (ŻZW).- Chcemy, aby odbiorca zobaczył w mieszkańcach getta nie tylko ofiary, ale też osoby, które wykazały się niezwykłym hartem ducha w ekstremalnych warunkach. Pragniemy, aby tragizm i heroizm dnia codziennego getta stał się powszechnie znany – mówi autorka Ewa Małkowska-Bieniek. Nagranie jest wykorzystywane w lekcjach prowadzonych przez dział edukacji MGW.

Teledysk przypominający o rocznicy i ukazujący miejsca pamięci o bohaterach, od 14 kwietnia na http://1943.pl i @1943pl

Tradycyjnie, w rocznicę wybuchu powstania w getcie warszawskim odbywa się marsz szlakiem miejsc pamięci. Ze względu na tegoroczną, wyjątkową sytuację, MGW przygotowało felieton filmowy, umożliwiający przejście sprzed Pomnika Bohaterów Getta, przez „Mały” Pomnik Bohaterów Getta, Pomnik Żegoty, Pomnik Szmula Zygielbojma, Bunkier Anielewicza aż na Umschlagplatz, a potem pod ocalały fragment muru getta, przed Pomnik Ewakuacji Bojowników Getta, a w końcu przed tablicę upamiętniającą Pawła Frenkla – dowódcę ŻZW.

Miłka Skalska

opr. Anna Kilian

Zdj. MGW