19. Festiwal Warszawa Singera z Muzeum Getta Warszawskiego

Oprowadzanie kuratorskie po wystawie „Miasto żywych / Miasto umarłych” z udziałem fotografa Roberta Wilczyńskiego i dr Wiesławy Młynarczyk, edukatorki Muzeum Getta Warszawskiego

kiedy: sobota 27 sierpnia o godz. 11:00

gdzie: brama dawnego Szpitala Dziecięcego Bersohnów i Baumanów (ul. Sienna 60)

„Miasto żywych / Miasto umarłych” to projekt fotograficzny autorstwa Roberta Wilczyńskiego. Składa się z 20 planszy zawieszonych na ogrodzeniu dawnego Szpitala Bersohnów i Baumanów. Łącząc archiwalne fotografie z terenu getta (pochodzące ze zbiorów Muzeum Getta Warszawskiego) z obrazami dzisiejszej Warszawy, artysta uwidacznia przeszłość miasta – wydawałoby się, bezpowrotnie utraconą. Wobec zagłady niemal całej warszawskiej społeczności żydowskiej podczas II wojny światowej oraz zniszczenia jej dziedzictwa kulturowego, miniony przedwojenny świat jawi się na fotografiach w formie efemerycznych śladów obecności. Przenikają one współczesną tkankę miejską niczym duchy, zakotwiczone w obrębie nieistniejącego już miasta i domagają się pamięci o swojej historii. Fotografiom towarzyszą na planszach wybrane teksty źródłowe – zaczerpnięte m.in. z dzienników i pamiętników powstałych w getcie warszawskim, dokumentujące życie i śmierć jego mieszkańców w okresie lat 1940-1942.

Od ulicy Żydowskiej do Muranowa. Spacer dla osób uchodźczych

Muzeum Getta Warszawskiego zaprasza osoby uchodźcze z Ukrainy na bezpłatny spacer w ramach programu Festiwalu Kultury Żydowskiej “Warszawa Singera”. Zaczniemy naszą podróż w samym sercu Starej Warszawy i połączymy poznawanie miasta z odkrywaniem jego żydowskiej historii.

kiedy: 28 sierpnia (niedziela), godz, 11:00

gdzie: kolumna Zygmunta III Wazy (pl. Zamkowy)

W czasie spaceru odkryjemy gdzie na terenie Starego Miasta mogła istnieć ulica Żydowska, kim byli ówcześni żydowscy mieszkańcy Warszawy. Dowiemy się kiedy i w jaki sposób nadawano Żydom nazwiska, gdzie znajdowały się synagogi i domy modlitwy, jak wyglądało życie żydowskiej przed wojną. Znajdziemy to co pozostało po jednej z głównych żydowskich ulic – po ulicy Nalewki. Porozmawiamy także o wojennej historii dzielnicy żydowskiej i zobaczymy najważniejsze pomniki na terenie byłego getta warszawskiego. Poszukamy też współczesnych murali w bramach na Muranowie.

Spacer poprowadzi Masza Makarowa z Działu Edukacji MGW. Jest historyczką, licencjonowaną przewodniczką po Warszawie, autorką bloga Warszawa na pamięć (@warsaw.to.remember) na instagramie i doktorantką UW.

Spacer potrwa ok. 2,5 godziny i będzie prowadzony w języku rosyjskim. Udział w wydarzeniu jest bezpłatny.

С улицы Еврейской на Муранов. Прогулка для беженцев из Украины

Музей варшавского гетто приглашает беженцев из Украины на бесплатную экскурсию, которая пройдет в рамках Фестиваля еврейской культуры “Варшава Зингера”. Мы начнем нашу прогулку в самом центре Варшавы и совместим знакомство с Варшавой с открыванием еврейской истории города.

• 28 августа (вс), 11.00 колонна
• Сигизмунда (Замковая площадь)

Во время прогулки мы найдем место в Старом городе, где находилась когда-то улица Еврейская, узнаем кем были первые еврейские жители Варшавы и какой была их история. Поговорим о том, как варшавские евреи получали фамилии, где находились синагоги и дома молитвы, как выглядела еврейская жизнь в довоенной Варшаве.

Мы найдем также старую еврейскую улицу Налевки – когда-то самую важную в еврейской Варшаве. Пройдемся также по району Муранов и увидим памятники, посвященные военной истории варшавских евреев, а в подворотнях отыщем граффити, посвященные истории Варшавы и ее жителям разных времен.

Экскурсию проведет Маша Макарова – сотрудница отдела образования Музея варшавского гетто, историк, лицензированный экскурсовод по Варшаве и автор инстаграма «Варшава на память», аспирантка Варшавского университета.

В случае вопросов звоните или пишите по телефону +48 600 708 123 (Маша Макарова).

Прогулка пройдет на русском языке. Прогулка продлится примерно 2,5 часа.

Spotkanie autorskie z prof. Sławomirem Buryłą wokół antologii „Getto warszawskie w literaturze polskiej”

kiedy: wtorek 30 sierpnia o godz. 18:00

gdzie: Centrum Kultury Jidysz (ul. Andersa 15)

Antologia tekstów wybranych i opracowanych przez prof. Sławomira Buryłę jest pierwszą tak bogatą prezentacją getta warszawskiego w polskiej prozie i poezji. Publikacja ma charakter syntetyczny. Jej celem jest ukazanie rozpiętego wachlarza ekspresji artystycznych getta. Chodzi o ujawnienie przekroju tematów i strategii pisarskich, przedstawienie dzieł oraz twórców wywodzących się z różnych generacji i szkół literackich. Czytelnik ma okazję zapoznać się nie tylko z dorobkiem Hanny Krall, Kazimierza Moczarskiego, Czesława Miłosza czy Jerzego Andrzejewskiego, zazwyczaj kojarzonych z obrazem getta warszawskiego, ale też innych twórców często pomijanych bądź w ogóle nie łączonych z tą tematyką. Antologia wydobywa wiele tekstów i autorów z otchłani zapomnienia, wprowadza do obiegu lekturowego. Jest adresowana do wszystkich zainteresowanych problematyką Zagłady. Powinna służyć pomocą studentom, nauczycielom i uczniom szkół średnich, ale też każdemu zainteresowanemu Zagładą, jak i dziejami Warszawy czasów wojny i okupacji.

Spotkanie poprowadzi edukatorka dr Wiesława Młynarczyk.

Performans „PIF PAF in piach”

kiedy: czwartek 1 września, godz. 17:00–20:00

gdzie: Reduta Banku Polskiego, ul. Bielańska 10

– Organizujemy ogromny performance w Reducie Banku Polskiego. Jest to niesamowita historia opowiedziana na trzech piętrach, które zajmują 1200 metrów. Będzie koło pięćdziesięciorga aktorów Teatru Żydowskiego, studentów szkoły teatralnej i dzieci. Warszawskie getto żyło. Warszawskie getto tańczyło. Warszawskie getto się śmiało. Zanim upomniała się o nie śmierć, pulsowało w nim życie, ludzkie namiętności i wola przetrwania. W żydowskiej dzielnicy działało około 60 teatrów, kabaretów, rewii, świetlic oraz kawiarni, restauracji, dających własny program artystyczny, w których ludzie starali się zapomnieć o codziennym koszmarze otaczającego świata. Tworzyli tam artyści, pisarze, poeci, muzycy, śpiewacy, grali aktorzy… Do najbardziej znanych należeli Władysław Szpilman, Jerzy Jurandot, Stefania Grodzieńska czy Wiera Gran, ale było też wielu, wielu innych… Poznajcie ich. Zabierzemy Was na spacer po trzypiętrowym budynku Reduty Bankowej, w którego zakamarkach czają się niezwykłe postacie, cienie świata, który uległ zagładzie – zaprasza Gołda Tencer, dyrektorka Teatru Żydowskiego, pomysłodawczyni, scenarzystka i reżyserka performansu.

Pokaz filmu „Aktion Reinhardt” z udziałem reżysera Michała Szymanowicza

kiedy: sobota 3 września o godz. 16:30

gdzie: Sala Mała Czarna, Kino Iluzjon (ul. Ludwika Narbutta 50A)

Film dokumentalny „Aktion Reinhardt” w reżyserii Michała Szymanowicza stanowi część programu obchodów 80. rocznicy Akcji „Reinhardt” – wielkiej operacji zagłady Żydów na terenie Generalnego Gubernatorstwa i Okręgu białostockiego przeprowadzonej w latach 1942–1943 w ramach tzw. ostatecznego rozwiązania kwestii żydowskiej (Endlösung der Judenfrage). Przy użyciu materiałów archiwalnych oraz wywiadów z świadkami historii przedstawia on historię systematycznego mordu blisko 1,85 miliona osób, rzucając światło na mało znane aspekty zbrodni wojennych. Pomimo edukacyjnego charakteru dzieła, będącego obszernym kompendium wiedzy na temat Holokaustu, stawia ono również pytania o charakterze egzystencjalnym i skłania do refleksji nad ludzką kondycją moralną.

Spotkanie poprowadzi dr Jacek Konik z Działu Naukowo-Badawczego MGW. Bezpłatne wejściówki do odbioru w kasie Kina Iluzjon.

Koncert plenerowy „Pieśni Getta” z udziałem artystów Teatru Żydowskiego w Warszawie

kiedy: sobota 3 września, godz. 21:00

gdzie: dziedziniec dawnego Szpitala Dziecięcego Bersohnów i Baumanów (ul. Sienna 60/Śliska 51)

Jest to niepowtarzalna okazja, aby zobaczyć zabytkowy budynek Szpitala Dziecięcego Bersohnów i Baumanów – docelową siedzibę Muzeum Getta Warszawskiego – przed rozpoczęciem prac remontowych.

Scenariusz i reżyseria: Gołda Tencer, opracowanie muzyczne: Teresa Wrońska

Wystąpią: Monika Chrząstowska, Ewa Dąbrowska, Adrianna Dorociak, Sylwia Najah, Izabella Rzeszowska, Alina Świdowska, Gołda Tencer, Genady Iskhakov, Henryk Rajfer, Dominik Rybiałek

Muzyka: Teresa Wrońska (piano), Dariusz Falana (klarnet), Marek Wroński (skrzypce)

Udział w wydarzeniu jest bezpłatny. Liczba miejsc ograniczona.

Oprowadzanie kuratorskie po najnowszej wystawie plenerowej Muzeum Getta Warszawskiego – „Spośród tysięcy…”

kiedy: niedziela 4 września, godz. 12:30

gdzie: plac Grzybowski

Wystawa jest poświęcona ofiarom „Wielkiej Akcji”, której 80. rocznica przypada w tym roku. W ciągu dwóch miesięcy trwania „Grossaktion” wywieziono z Warszawy i zamordowano w obozie zagłady w Treblince ok. 300 tys. Żydów; przede wszystkim dzieci, kobiet i osób starszych. „Akcja” trwała do 21 września 1942 roku.

Po 20 miesiącach uwięzienia w getcie ludności żydowskiej, Niemcy przystąpili do realizowania planu jej unicestwienia. „Wielką Akcją Likwidacyjną” („Gross Aktion”) nazwali operację deportacji Żydów z warszawskiego getta do obozu zagłady w Treblince. Była ona częścią trwającej od marca 1942 roku tzw. „Aktion „Reinhardt” – zaplanowanego, masowego mordu ludności żydowskiej na ziemiach polskich.

Większość Żydów przypuszczała, że dojdzie do deportacji, która obejmie „nieproduktywną” część jego mieszkańców, ale zdolni do pracy pozostaną w getcie. Niewielu zdawało sobie sprawę z prawdziwych intencji organizatorów „Akcji” i niewielu chciało wierzyć w pojawiające się ostrzeżenia. Pierwszymi ofiarami byli mieszkańcy tak zwanych „punktów”, czyli schronisk dla uchodźców i przesiedleńców z innych miast, a nawet krajów. Kilka tysięcy osób zginęło w trakcie wysiedleń. Około 8 tysiącom udało się przedostać na tzw. „aryjską” stronę.

Spośród ofiar „Wielkiej Akcji” wybraliśmy kilkanaście osób, zajmujących różną pozycję społeczną, mających odrębne poglądy polityczne i odmienny stosunek do religii. Przedstawiamy sylwetki min. poetki Henryki Łazowertówny, malarza Romana Kramsztyka, Adama Czerniakowa, pierwszego prezesa warszawskiego Judenratu i najstarszego wiekiem rabina warszawskiego getta – Icchaka Meira Kana. Przedstawiając ich sylwetki chcielibyśmy także przywrócić pamięć o 300 tysiącach więźniów warszawskiego getta, którzy zginęli między 22 lipca a 21 września 1942.

Oprowadzanie poprowadzi edukatorka MGW Masza Makarowa.