Felietony historyczne

27 stycznia 1945 to dla byłych więźniów kompleksu obozowego Auschwitz data symboliczna. W godzinach popołudniowych żołnierze 60. armii Pierwszego Frontu Ukraińskiego otworzyli bramy opuszczonego przez Niemców obozu. Kiedy tam weszli wokół panowała cisza, a nieliczni więźniowie kryli się w barakach.

„Odwiedziliśmy «bunkier» – kryjówkę, gdzie przez długie miesiące ukrywało się sześciu Polaków i czterech Żydów. Najbardziej nieokiełznana fantazja nie jest w stanie opisać tej kamiennej nory, urządzonej na czwartym piętrze zburzonego domu”.

„Kiedy wybuchła wojna, przyjechałem razem z matką do Warszawy, gdzie zamieszkaliśmy na cmentarzu z moim wujem Abrahamem Mosze Posnerem, który zarządzał tym miejscem. […] Wujek Posner zadbał o to, abyśmy mieli kryjówkę – schronienie, gdy Niemcy pojawiali się przy bramie”.

Konfidenci gestapo, funkcjonariusze żydowskiej policji, agenci „Trzynastki”. Niemal wszyscy niemieccy kolaboranci działali w warszawskim getcie bezkarnie aż do wielkiej akcji deportacyjnej. W jej apogeum, latem…

Półzbliżenie na twarz i górną część ciała jedenastoletniej dziewczynki, która w skupieniu wykonuje ruchy głową oraz rękami. Jej wzrok koncentruje się na czymś poza kamerą,…

W 2009 r. Christian Boltanski sprzedał swoje życie. Transakcja była wynikiem zakładu z australijskim zawodowym hazardzistą, biznesmenem i kolekcjonerem sztuki Davidem Walshem – założycielem Museum…

Pierwsze getto na terenach okupowanej Polski (i zarazem Europy) Niemcy utworzyli 8 października 1939 r. w Piotrkowie Trybunalskim.

Fundusz Obrony Narodowej (FON) został utworzony na mocy dekretu prezydenta Ignacego Mościckiego 9 kwietnia 1936 r. FON, podobnie jak ogłoszona wiosną 1939 r. Pożyczka Obrony…

W „Odroczeniu” Harun Farocki stawia również ważne pytanie o rolę dokumentu jako nośnika prawdy. Problem obiektywizmu w filmie dokumentalnym pojawia się od początku istnienia tego…

W październiku mija 15. rocznica śmierci Marka Edelmana, jednego z dowódców Żydowskiej Organizacji Bojowej. Dla Muzeum Getta Warszawskiego to dobra okazja, aby przypomnieć epizody z…

Pierwsze dokumenty poświadczające obecność Żydów w Radomiu pochodzą z 1567 r. W 1724 r. miasto otrzymało przywilej de non tolerandis Judaeis. Na jego podstawie Żydzi…