Fotorelacja | Upamiętnienie 80. rocznicy „Aktion Reinhardt” w Jerozolimie
Program upamiętniający 80. rocznicę niemieckiej nazistowskiej Akcji „Reinhardt” zaprezentowano 20 listopada 2022 w Izraelu. W Centrum Menachema Begina w Jerozolimie pokazano film dokumentalny „Aktion Reinhardt” oraz zagrano koncert „Tak, jak byśmy nigdy nie istnieli”.
Wieczór zaczął się od przemówienia dyrektora Centrum Begina Herzla Makova, który przywitał wszystkich gości i podkreślił ważność zachowania pamięci o Zagładzie.
Przemówienie wygłosił również dyrektor Muzeum Getta Warszawskiego Albert Stankowski. Przypomniał, że program przygotowany został z myślą o ofiarach niemieckiej nazistowskiej „Aktion Reinhardt”, w której wyniku zginęło prawie 2 mln Żydów, głównie obywateli polskich. Podziękował również wszystkim współorganizatorom i publiczności. „Serdecznie dziękuję wszystkim za udział w dzisiejszym wydarzeniu upamiętniającym ofiary Zagłady (…). Cześć ich pamięci!” – powiedział.
Z przemówieniami wystąpili również przedstawiciele innych instytucji – organizatorów koncertu: dyrektorka Instytutu Polskiego w Tel Awiwie Anna Raduchowska-Brochwicz oraz wicedyrektor Żydowskiego Instytutu Historycznego Dariusz Lipowski, który odczytał list dyrektorki ŻIH Moniki Krawczyk.
Następnie rozpoczęła się projekcja filmu „Aktion Reinhardt” w reżyserii Michała Szymanowicza – pierwszego polskiego dokumentu opowiadającego o zagładzie Żydów na terenach Generalnego Gubernatorstwa i Okręgu Białostockiego. Przy użyciu materiałów archiwalnych oraz wywiadów z świadkami przedstawia on historię systematycznego mordu ludności żydowskiej, rzucając światło na mało znane aspekty zbrodni wojennych.
Na zakończenie odbył się koncert „Tak, jak byśmy nigdy nie istnieli”, który składa się z poruszających kompozycji upamiętniających tragiczny los Żydów – ofiar „Aktion Reinhardt”. W przedstawieniu wzięli udział m.in.: Dariusz Malejonek, Renata Przemyk, Kasia Malejonek, Ola Idkowska i Natalia Niemen. Szczególne poruszenie jak zawsze wywołał występ Symchy Kellera – polskiego kantora, który wykonuje muzykę chasydzką. Koncert powstał pod kierownictwem artystycznym Dariusza Malejonka.
Koncert „Tak, jak byśmy nigdy nie istnieli” w Jerozolimie zagrano na zakończenie programu upamiętniającego 80. rocznicę Akcji „Reinhardt” – zbrodniczej akcji nazistowskich Niemiec, która służyć miała „ostatecznemu rozwiązaniu kwestii żydowskiej”. Program obfitował w najróżniejsze wydarzenia: spotkania edukacyjne dla młodzieży szkolnej, projekcje filmowe, seminaria i konferencje naukowe, wystawy plenerowe. Wydano również album „Tak, jak gdyby nas nigdy nie było” autorstwa Tomasza Głowińskiego, Stephana Lehnstaedta i Witolda Mędykowskiego zawierający archiwalne fotografie i informacje na temat „Aktion Reinhardt”.
Obchody 80. rocznicy Akcji „Reinhardt” są wspólnym projektem Muzeum Getta Warszawskiego, Żydowskiego Instytutu Historycznego, Państwowego Muzeum na Majdanku i Towarzystwa Projektów Edukacyjnych. Projekt został dofinansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego i objęty Patronatem Honorowym Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy.
Centrum Menachema Begina w Jerozolimie upamiętnia działalność izraelskiego polityka, premiera Izraela w latach 1977-1983. Menachem Begin (1913–1942) urodził się w Brześciu nad Bugiem; studiował w Warszawie, podczas wojny był więziony przez NKWD w Wilnie. W 1942 roku, po zwolnieniu z więzienia, wstąpił do Armii Andersa, z którą przybył do Palestyny. Tam dołączył do grupy walczącej o niepodległość Izraela i zaangażował się w działalność polityczną.
W zbiorach Centrum, które oficjalnie otworzyło się w 2004 roku, znajdują się fotografie, dokumenty i inne materiały archiwalne przybliżające biografię jednej z najważniejszych postaci w historii Izraela w XX wieku.
Instytut Polski w Tel Awiwie powstał w 2000 roku. Zajmuje się promocją polskiej kultury w Izraelu oraz nawiązywaniem współpracy pomiędzy instytucjami kultury w Izraelu i Polsce.